Ένα συναρπαστικό ταξίδι στη χώρα του ουίσκι

Δημοσιεύτηκε στις 12 Ιουνίου 2024

Από τον Μιχάλη Χριστοδούλου

Η Σκωτία για μένα είναι η ωραιότερη χώρα του κόσμου. Ταξίδεψα εκεί για πρώτη φορά το 2012, με εντελώς άλλη νοοτροπία. Το δεύτερο ταξίδι ήρθε φέτος, 12 χρόνια μετά από εκείνο το νεανικό roadtrip με τους κολλητούς, στο πλαίσιο μίας δημοσιογραφικής αποστολής. Σήμερα, πιο ώριμος θα έλεγα, με τον ίδιο, όμως, ενθουσιασμό αφού θα βρισκόμουν ξανά στη Σκωτία, συνειδητοποίησα μετά την γνωριμία μου με τα σπουδαία αποστακτήρια Glengoyne και Rosebank τι σημαίνει να αναφερόμαστε σε εξαιρετικής ποιότητας ουίσκι και γιατί αυτό το αλκοολούχο ποτό λατρεύεται ανά το παγκόσμιο.

Πρέπει, όμως, πρώτα, να σου επιστήσω την προσοχή για να μην κάνεις το λάθος να ζητήσεις “ένα ουίσκι” στη Σκωτία, γιατί απλά θα σε ρωτήσουν τι ακριβώς εννοείς. Με περίπου 120 ενεργά αποστακτήρια στη χώρα να παράγουν ουίσκι για κάθε παθιασμένο φαν του ποτού σε ολόκληρο τον κόσμο, οι Σκωτσέζοι δεν βλέπουν το εθνικό προϊόν τους ως απλά μία αφορμή για να πιουν, αλλά ως μία ξεχωριστή εμπειρία. Και όταν η λέξη εμπειρία συνδέεται με το ουίσκι, το μοναδικό αντάξιο αποτέλεσμα που μπορεί να προκύψει είναι ένα single malt scotch. Η ελίτ δηλαδή. Εκεί που η γεύση ξεχωρίζει, η παραγωγή παίζει ρόλο και η δοκιμή σε σωστό ποτήρι αποδίδει καρπούς.

Το Glengoyne, o Άρθουρ και το δικό μου ουίσκι
Με σύμμαχό μας τον μαγευτικό ανοιξιάτικο καιρό, Μάη μήνα, της Σκωτίας και τον ήλιο να φωτίζει τα καταπράσινα τοπία της διαδρομής μας, από το Εδιμβούργο στο αποστακτήριο του Glengoyne, ήμουν έτοιμος να μάθω τα πάντα για ένα από τα καλύτερα ουίσκι στον κόσμο. Η διαδρομή, αν βρεθείς εκεί και αποφασίσεις να την ακολουθήσεις, θα γεμίσει τα μάτια και την ψυχή σου με σχεδόν παραμυθένιες εικόνες. Καταπράσινα λιβάδια, με οκνηρά λευκά προβατάκια να βόσκουν στο χορτάρι, αγελάδες και άλλα οικόσιτα ζώα, πέτρινα μεγάλα και μικρά χαριτωμένα σπιτάκι που θα εύχεσαι να περνούσες εκεί ένα ζεστό βράδυ μπροστά στο τζάκι συντροφιά με ένα single malt Glengoyne ουίσκι.

To Glengoyne, λοιπόν, βρίσκεται σε απόσταση μιάμισης περίπου ώρας από το Εδιμβούργο και μόλις μισή από τη Γλασκώβη, στο Dumgoyne, στην καρδιά μιας μαγευτικής κοιλάδας που σε προδιαθέτει από την πανέμορφη διαδρομή για το τι θα συναντήσεις. Η αλήθεια είναι ότι διαβάζοντας ότι έχει ανακηρυχθεί ως το ομορφότερο αποστακτήριο στη Σκωτία δημιουργούνται προσδοκίες αλλά αυτό που συναντάς όταν πλησιάζεις τις εκπληρώνει πλήρως.

Το Glengoyne είναι ένα φωτογενές αποστακτήριο, ανάμεσα σε λόφους και δάση με τα παρατεταγμένα μικρά λευκά κτίσματά του να σε κερδίζουν από την πρώτη ματιά. To όνομά του προέρχεται από το “glen guin” που στα gaelic, την παραδοσιακή διάλεκτο της Σκωτίας σημαίνει “Η κοιλάδα των άγριων χηνών” εξού και η (μία πλέον) χήνα που συναντάμε στο λογότυπο του Glengoyne και σε κάθε ετικέτα του.

Φτάσαμε, λιγάκι νωρίτερα από την ώρα της ξενάγησής μας κι έτσι αδράξαμε την ευκαιρία να περιηγηθούμε στον εξωτερικό χώρο. Μερικά μέτρα από το αποστακτήριο συναντήσαμε μία ειδυλλιακή λίμνη με τα δέντρα να καθρεφτίζονται στα νερά της. Ο ήχος του τρεχούμενου νερού πρόδιδε την ύπαρξη εκεί μίας πηγής νερού, ενός μικρού καταρράκτη αφού όπως μάθαμε το νερό είναι ένας από τους πιο σημαντικούς παράγοντες παραγωγής ενός εξαιρετικού ουίσκι. Το τοπίο είναι πέρα για πέρα μαγευτικό. Πυνκνή βλάστηση, καταπράσινα, ψηλά δέντρα, ο ήχος του νερού, ο καθαρός αέρας μέσα στον οποίο αναμειγνύονται τα αρώματα της ζύμωσης από το ουίσκι.

Αφήνοντας πίσω μας το εντυπωσιακό κατάστμα προϊόντων του αποστακτηρίου, συναντήσαμε, λίγο πιο πέρα, μία σπουδαία προσωπικότητα, τον Άρθουρ, που διέψευσε όλα όσα πίστευα για τους Σκωτζέζους και όλοι μας τον λατρέψαμε.

Ένας ευδιάθετος, γλυκός, με περίσσιο χιούμορ Σκωτζέζος, πολυχσιδής, με βαθιά γνώση για το ουίσκι, ένας εξαίτερος ambassador του Glengoyne, που εργάζεται εκεί 17 χρόνια και στα 84 του σ'ήμερα συνεχίζει να μπλεντάρει και να πραγματοποιεί ξεναγήσεις στο αγαπημένο του αποστακτήριο, με το καλύτερο ουίσκι του κόσμου, όπως μας είπε. Ο Άρθουρ μας μετέδωσε το πάθος και την αγάπη του για τον τόπο του που προσφέρει απλόχερα αυτό το υπέροχο ουίσκι. Αμέσως κολλήσαμε και ακούγαμε μαγεμένοι την κάθε του λέξη στη ξενάγηση μαθαίνοντας τόσα πολλά καινούργια πράγματα που αγνοούσαμε για τον κόσμο του ουίσκι.

Το Glengoyne, μάθαμε, πως συνεχίζει να παράγει single malt whisky από το 1833 στο Dumgoyne, βόρεια της Γλασκώβης μέχρι και σήμερα με τον παραδοσιακό τρόπο. Ο ίδιος, ως master blender, αποφασίζει για το μείγμα ενώ μας εξήγησε όλη τη διαδικασία παραγωγής. Ιδιαίτερα εντυπωσιακή ήταν η στιγμή που αφήσαμε πίσω μας τους χάλκινους αποστακτήρες, τα ξύλινα, αμερικάνικα βαρέλια ζύμωσης και παλαίωσης και βρεθήκαμε στην αίθουσα γευσιγνωσίας για να φτιάξουμε μόνοι μας το δικό μας “πάντρεμα” κι όχι “μείγμα” (blend), τόνισε ο Άρθουρ.

Σε μία υπέροχη αίθουσα, με ένα μεγάλο ξύλινο τραπέζι είδαμε εκστασιασμένοι διάφορα γυάλινα δοχεία που μας θύμισαν εκείνα τα βαρετά μαθήματα χημεία στο σχολείο. Εδώ, ήταν όλα αλλιώς, το άρωμα από ουσίκσι κυριαρχούσε ενώ καθίσαμε στις θέσεις για να ξεκινήσει η διαδικασία γευσιγνωσίας με τα ουίσκι σε λογή λογή γυάλινα δοχεία.

Εκεί, γνωρίσαμε διαφορετικά αρώματα από ουίσκι, γευτήκαμε φτουτώδεις νότες και μάθαμε πως εκείνο που παίζει σημαντικό ρόλο για ένα εξαιρετικό ουίσκι είναι η βύνη, η μαγιά και το νερό το οποίο το Glengoyne προμηθεύεται απευθείας από τις πηγές των Highlands που καταλήγουν σε ένα μικρό ποταμάκι στο αποστακτήριο που φωτογραφηθήκαμε προηγουμένως. Ο Άρθουρ μας εξήγησε ότι οι όχθες του ποταμού είναι πλούσιες σε πέτρες λάβας, οι οποίες δίνουν αυτή την εξαίσια γεύση στο Glengoyne. Δοκιμάζοντας, μυρίζοντας και συζητώντας καταλήξαμε ο καθένας μας στη δημιουργία του δικού του, μοναδικού ουίσκι της αρεσκείας του. Ακολουθώντας τη διακασία που μας εξκήγησε ο Άρθουρ, βάλαμε το πολύτιμο ουίσκι μας σε μπουκαλάκι των 200ml υπογραμμένο από τον ίδιο. Πόσο συγκινητική στιγμή!

Φεύγοντας, αγκαλιαστήκαμε με τον Άρθουρ, φωτογραφηθήκαμε, γελάσαμε με το αστείρευτο χιούμορ, τα πειράγματά του και δώσαμε ξανά ραντεβού κάποια στιγμή στο Glengoyne. Αγαπητέ Άρθρουε, σίγουρα θα απολαύσω το ουίσκι μου πίνοντάς το στην υγεία σου αφού μου έδωσες πολλά μαθήματα ζωής έστω κι αν σε συνάντησα μονάχα για μερικές ώρες.

Η επιστροφή στο Rosebank
Δεν πίστευα ποτέ πως θα είχα την ευκαιρία να δοκιμάσω ένα Lowland single malt σκωτζέζικο ουίσκι 32 ετών, τριπλής απόσταξης, σε ένα αποστακτήριο που θα άνοιγε επίσημα τις πύλες του λίγες μέρες μετά την επίσκεψή μας.

Το ουίσκι αγγίζοντας την γλώσσα διαισθάνεσαι την σπουδαιότητα. Φτάνοντας στον ουρανίσκο αντιλαμβάνεσαι αρώματα και γεύσεις. Μόλις το πιεις γίνεται μία εντυπωσιακή έκρηξη στο σώμα κι αμέσως συνειδητοποιείς τι σημαίνει exclusive ουίσκι υψηλής ποιότητας. Αυτό ήταν το Rosebank με την σπουδαία, σχεδόν κινηματογραφική του ιστορία. Μία έκρηξη γεύσεων και αρωμάτων στο σώμα. Εδώ, όλοι βρίσκονται υπ' ατμόν και με μεγάλο ενθουσιασμό προετοιμάζονται για την επιστροφή του θρυλικού αποστακτηρίου της περιοχής των Lowlands.

H Λούσι, ένα γλυκύτατο, ξανθό κορίτσι με κατάλευκη επιδερμίδα και καταγάλανα μάτια μας υποδέχεται και μας συστήνεται αφού για την επόμενη ώρα θα είναι η ξεναγός μας. Η Λούσι κατάγεται από την περιοχή και δεν κρύβει την τεράστια χαρά της που το Rosebank ζωντανεύει ξανά για να συνεχίσει να γράφει ιστορία. Μαζί με την Λούσι ξεκινάμε την περιήγησή μας στους ανακαινισμένους χώρους του αποστακτηρίου που παντρεύουν το παλιό κτήριο με τις νέες προσθήκες. Ιδιαίτερα, συγκινητικό ήταν όταν είδαμε τις σανίδες από το παλιό πάτωμα του αποστακτηρίου που χρησιμοποιήθηκε ως διακοσμητικό σε διάφορα μέρη των χώρων με εντυπωσιακά αποτελέσματα.

Η πορεία του Rosebank ξεκινάει το 1840, με ένα τεχνητό κανάλι νερού να το περιστοιχίζει στο οποίο λέγεται φύτρωναν παλαιότερα τριαντάφυλλα, εξού και το όνομα Rosebank. Το 1993, δυστυχώς η ιδιοκτήτρια εταιρία Diageo αποφασίζει να κλείσει το αποστακτήριο και η παραγωγή σταματάει. Και κάπως έτσι πέρασε στην ιστορία ένα από τα σπουδαιότερα αποστακτήρια, όχι μόνο των Lowlands, αλλά και ολόκληρης της Σκωτίας.

Tο 2017, η Ian McLeod το εξαγόρασε με σκοπό να το αναβιώσει και να επαναφέρει την χαρακτηριστική τριπλή απόσταξη του Rosebank. Επτά χρόνια αργότερα, στις 7 Ιουνίου 2024 το Rosebank γύρισε σελίδα και ξεκίνησε να γράφει την ιστορία της νέας του εποχής. Ένας χώρος εντυπωσιακός, μοντέρνος και υπερσύγχρονος, με παθιαμένους ανθρώπους που λατρεύουν την περιοχή τους και δεν κρύβουν την μεγάλη χαρά της επαναλειτουργίας του πιο φημισμένου αποστακτηρίου τριπλής απόσταξης των Lowlands της Σκωτίας.

Οι ευωδίες και τα αρώματα των ζυμώσεων είναι διάσπαρτα στον χώρο και μας συντροφεύουν. Η ξενάγησή μας αρχίζει με μία εντυπωσιακή επιτοίχια προβολή με αφήγηση της σπουδαίας ιστορίας του Rosebank. Η Λούσι αναφέρει πολλές από τις σπουδαίες στιγμές του αποστακτηρίου, αστείες ιστορίες όπως η προσπάθεια κλοπής του ουίσκι από τους ντόπιους, τα ταξίδια στο κανάλι που διασκούσαν ώρες μέχρι τη Γλασκώβη μέχρι την στιγμή που μάθαμε όλη τη διαδικασία παραγωγής.

Κάπως έτσι φτάσαμε στο καμάρι του αποστακτηρίου, ο χώρος όπου φυλάγονται τα παλαιωμένα ουίσκι σε βαρέλια ενώ στη συνέχεια ήρθε η ώρα της δοκιμής. Μπροστά μας είχαμε δύο ποτήρια, ένα ολόφρεσκο ουίσκι, διάφανο όπως ακριβώς αποστάζεται πριν ακόμα μπεί στο βαρέλι και δίπλα του ένα Rosebank 32 ετών. Η δοκιμή ήταν από μόνη της μία εμπειρία ζωής. Όλα εκείνα τα αρώματα 32 ετώ σε μερικά εκατοστά στο ποτήρι μας. Αυτό κι αν δεν είναι μαγικό!

Μετά την επίσκεψη μας στο πωλητήριο φτάνει η στιγμή της επιστροφή στο Εδιμβούργο. Νιώθω ιδιαίτερα τυχερός που βρέθηκα σε αυτά τα δύο σπουδαία αποστακτήρια. Το Glengoyne, ένα καθαρά ιστορικό, παραδοσιακό αποστακτήριο με μία ιστορία σχεδόν δύο αιώνων και το Rosebank που αναγεννάται σήμερα μέσα από τις στάχτες του παρελθόντος και των θρύλων του για να συνεχίσει να παράγει εξαιρετικό ουίσκι.

Δύο θρυλικά, σκωτζέζικα αποστακτήρια ουίσκι που με έμαθαν τι πραγματικά είναι το ουίσκι, γνώρισα την κουλτούρα της παραγωγής του, την αγάπη και περηφάνια των Σκωτσέζων για το εθνικό τους ποτό κι έφερα στην Κύπρο αυτή τη νέα γνώση που θα με συντροφεύει πάντα όταν θα γεμίζω το ποτήρι μου με καλό Glengoyne ή Rosebank ουίκσι.

Ναι, ξέρω πια, χωρίς πάγο, Άρθουρ, απλά μόνο με μερικές σταγόνες νερού.

>> Αν θέλεις να μάθεις περισσότερα για το Glengoyne Distillery ή να διευθετήσεις μία ξενάγηση εκεί μπες ΕΔΩ και το Rosebank Distillery ΕΔΩ

Τα ουίσκι Glengoyne και Rosebank διανέμονται στην Κύπρο από την Variety of Experience by Vassos Eliades LTD