Δημοσιεύτηκε στις 04 Μαρτίου 2021
Η Εγκλείστρα και το μοναστήρι του Αγίου Νεοφύτου βρίσκονται κοντά στο χωριό Τάλα, 10 περίπου χιλιόμετρα βóρεια της Νέα Πάφου. Η Εγκλείστρα αποτελούσε αρχικά μία μικρή φυσική σπηλιά στην ανατολική πλευρά ενός λόφου. Μπροστά στο λόφο υπάρχει μία βαθιά χαράδρα, στο βάθος της οποίας ρέει ένας χείμαρρος.
Στην Εγκλείστρα έζησε και ασκήτεψε ο Άγιος Νεόφυτος, μία από τις σημαντικότερες μορφές της Εκκλησίας της Κύπρου. Σύμφωνα με την «Τυπική Διαθήκη» που συνέταξε ο ίδιος το 1214, εγκαταστάθηκε στο μικρό λαξευτό εκκλησάκι το 1159. Κατά την τοπική παράδοση, ο Άγιος αρχικά είχε λαξεύσει άλλη εγκλείστρα ανατολικά της Πάφου, κοντά στο χωριό Σουσκιού. Το λαξευτό αυτό σπήλαιο είναι γνωστό ως «Παλαιά Εγκλείστρα» και οι τοιχογραφίες του χρονολογούνται στο 15ο ή στις αρχές του 16ου αιώνα. Εκεί ενδέχεται να έζησε άλλος ασκητής.
Ο Άγιος Νεόφυτος μετέτρεψε τη φυσική σπηλιά σε ασκητήριο με δύο χώρους. Ο πρώτος χώρος περιελάμβανε μία μικρή εκκλησία αφιερωμένη στον Τίμιο Σταυρό και ο δεύτερος το κελλί του Αγίου, μέσα στο οποίο λάξευσε και τον τάφο του. Το κελλί του επικοινωνούσε με το ιερό βήμα της εκκλησίας. Ο Άγιος απομονώθηκε στην Εγκλείστρα μέχρι το 1170, οπότε χειροτονήθηκε ιερέας από τον Επίσκοπο Πάφου Βασίλειο Κίνναμο και η φήμη του εξαπλώθηκε γρήγορα στο νησί. Πολλοί μοναχοί συγκεντρώθηκαν γύρω του και σχημάτισαν μοναστική κοινότητα, για την οποία ο Άγιος Νεόφυτος συνέταξε την «Τυπική Διαθήκη», ένα είδος κανονισμών για την λειτουργία του μοναστηριού. Η επιθυμία του Αγίου για ησυχία και απομόνωση, τον προέτρεψε να λαξεύσει άλλη Εγκλείστρα, πιο ψηλά στο βράχο, πάνω από το παλαιό παρεκκλήσι. Δίπλα στο νέο του κελλί λάξευσε μικρό παρεκκλήσι αφιερωμένο στον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο.
Από τα μοναστικά κτίσματα του πρώτου μοναστηριού σήμερα σώζονται η μικρή εκκλησία της Εγκλείστρας με το νάρθηκα και το σκευοφυλάκιο πάνω απ’ αυτήν, το κελλί του Αγίου με τον τάφο του και η τράπεζα. Πιο ψηλά στον λόφο, σώζεται το νεότερο κελλί του Αγίου και το παρεκκλήσι του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου.
Η Εγκλείστρα του Αγίου Νεοφύτου χωρίζεται στο άνω και το κάτω τμήμα. Το κατώτερο τμήμα παρουσιάζει και το μεγαλύτερο ενδιαφέρον λόγω του ότι είναι κατάγραφο. Σύμφωνα με την κτητορική επιγραφή στο κελλί του Αγίου, ο ζωγραφικός διάκοσμος της Παλαιάς Εγκλείστρας και του Ιερού Βήματος του ναού του Τιμίου Σταυρού, συμπληρώθηκε από τον ζωγράφο Θεόδωρο Αψευδή το 1183. Ο Άγιος Νεόφυτος εμφανίζεται δύο φορές στις τοιχογραφίες. Κάπου στις αρχές του 13ου αιώνα οι τοιχογραφίες του κυρίως ναού αντικαταστάθηκαν. Από τις τοιχογραφίες του Θεόδωρου Αψευδή ελάχιστα δείγματα έχουν διασωθεί. Η τεχνοτροπία του Αψευδή απαντάται την εποχή αυτή και σε άλλα μνημεία του Βαλκανικού χώρου και προέρχεται από την Κωνσταντινούπολη. Αντιθέτως, οι τοιχογραφίες του 13ου αιώνα, που αντικατέστησαν τις αρχικές του Θεόδωρου Αψευδή, παρουσιάζουν μία εντελώς διαφορετική τεχνοτροπία, που χαρακτηρίζεται από την σχεδόν υπερβολική σχηματική απόδοση των μορφών.
Το καθολικό της Μονής του Αγίου Νεοφύτου κτίστηκε πιθανότατα στις αρχές του 16ου αιώνα και ανήκει στον τύπο της καμαροσκέπαστης τρίκλιτης βασιλικής με τρούλο. Η αρχική εκκλησία ήταν κατάγραφη, μεγάλο μέρος των τοιχογραφιών όμως καταστράφηκαν κατά την περίοδο 1585-1611.
Σχετικά
Eurovision: Αυτή είναι η τελική λίστα των υποψήφιων για την εκπροσώπηση της Κύπρου
Η αρμόδια επιτροπή δεν έχει ακόμα καταλήξει στον καλλιτέχνη που θα εκπροσωπήσει τη χώρα
Μεμονωμένες βροχές και καταιγίδες - Ποιες περιοχές επηρεάζονται
Aναλυτικά η πρόγνωση του καιρού
Οι 5 κορυφαίοι γαστρονομικοί προορισμοί στον κόσμο για το 2025
Μία λίστα γεμάτη γεύση και κουλτούρα
Οι 10 δημοφιλέστερες σειρές αυτήν τη στιγμή, σύμφωνα με τους χρήστες του IMDb
Οι τηλεοπτικές σειρές έχουν πάρει φωτιά και αυτήν τη στιγμή οι θεατές έχουν "κολλήσει" με δέκα shows που εμφανίζονται ξανά και ξανά σε λίστες
10 πολυτελείς αποδράσεις στο βουνό: Cozy Χριστούγεννα με στυλ και ζεστασιά
Απολαύστε τις γιορτές σε ορεινά καταλύματα που συνδυάζουν πολυτέλεια, παράδοση και απόλυτη θαλπωρή, το ιδανικό σκηνικό για μαγικές χριστουγεννιάτικες στιγμές.
Δεκαεπτά υποτροφίες από το Enavsma Foundation για την ακαδημαϊκή χρονιά 2025-2026
Με τον φετινό κύκλο να σηματοδοτεί την ολοκλήρωση έξι ετών πορείας, ο στόχος του ιδρύματος παραμένει ο ίδιος
8 στοιχειωμένα ξενοδοχεία σε όλο τον κόσμο στα οποία μπορείτε να μείνετε
Αυτά τα ξενοδοχεία κουβαλούν ιστορίες, μύθους και ψίθυρους από μια άλλη εποχή
10 οικονομικοί χριστουγεννιάτικοι προορισμοί στο εξωτερικό για μαγικές αποδράσεις χωρίς να «αδειάσει» το πορτοφόλι σας
Από γραφικά χωριά της Ευρώπης μέχρι φωταγωγημένες πρωτεύουσες, αυτοί οι 10 προορισμοί προσφέρουν γιορτινή ατμόσφαιρα, παραμυθένια σκηνικά και προσιτές τιμές.
Ενδεχόμενο βροχών σήμερα στην Κύπρο - Ποιες περιοχές επηρεάζονται
Αναλυτικά η πρόγνωση του καιρού
Ταξίδι στην Ευρώπη: 5 οικονομικοί city break προορισμoί
Ανακαλύπτοντας 5 από τις πιο ενδιαφέρουσες πόλεις της Ευρώπης για μία ποιοτική και προσιτή ολιγοήμερη απόδραση
Μια μεγάλη ευρωπαϊκή βράβευση για τον Στίβεν Κινγκ
Ο Στίβεν Κινγκ τιμήθηκε με το Ειδικό Βραβείο Λογοτεχνίας Χανς Κρίστιαν Άντερσεν: ο πρώτος συγγραφέας που τιμάται με το συγκεκριμένο βραβείο
Ακυρώσεις πτήσεων και χιλιάδες καθυστερήσεις σε αεροδρόμια όλης της Ευρώπης
Finnair, British Airways, Air France, Lufthansa και KLM, οι εταιρείες που επλήγησαν περισσότερο
