Δημοσιεύτηκε στις 10 Απριλίου 2017
Τι είναι η φλαούνα;
Η φλαούνα είναι προϊόν αρτοποιίας με βασικά υλικά το τυρί φλαούνας και τα αβγά. Παρασκευάζεται το Πάσχα σε ολόκληρη την Κύπρο αλλά την απολαμβάνουμε όλο το χρόνο, κακά τα ψέματα. Το σχήμα της ποικίλλει από τετράγωνο, τρίγωνο ή ακόμα και στρογγυλό. Στα χωριά της Πάφου παρασκευάζονται οι επονομαζόμενες Πασκιές -που είναι στρογγυλές φλαούνες, περίπου στο μέγεθος μιας παλάμης, και η γέμισή τους είναι με κομματάκια κρέατος συνήθως τηγανισμένου με μπαχαρικά.
Ποια είναι η ιστορία της;
Σύμφωνα με Κύπριους μελετητές, πρόγονος της φλαούνας θεωρείται η "παλάθη". Τι είναι όμως η Παλάθη; Είναι η αρχαιοελληνική πίτα με σύκα. Η αρχαία ελληνική παλάθη προσφερόταν στα παιδιά που τριγύριζαν κι έψαλλαν στα σπίτια, για να καλωσορίσουν τα χελιδόνια και κατ' επέκταση την άνοιξη. Είναι χαρακτηριστικό ότι μέχρι και πρόσφατα ακόμη η φλαούνα προσφερόταν επίσης ως φιλοδώρημα στα παιδιά ή και σε μεγάλους που τριγύριζαν στα σπίτια για ν' αναγγείλουν τραγουδώντας την Ανάσταση του Χριστού ή και να ξυπνήσουν τους νοικοκυραίους για να πάνε στην εκκλησία το βράδυ της Ανάστασης. Το αντίστοιχο ρωμαϊκό όνομά της είναι ο "fladonis", ενώ αργότερα οι Αγγλοσάξονες το ονόμασαν "flaon", το σημερινό "flan" (Χατζηιωάννου, 1993). Η φλαούνα είναι αναστάσιμο σύμβολο και συνδέεται με διάφορα πασχαλινά έθιμα ενώ προσφέρεται ως κέρασμα.
Flaouna tips:
- Μεγάλη Πέμπτη φτιάχνουμε τις φλαούνες μαζί με το τσουρέκι μας, τα παραδοσιακά ψωμιά, τα κουλούρια και βάφουμε τα αβγά χρησιμοποιώντας φύλλα κρεμμυδιού και διάφορα αγριολούλουδα, όπως το 'ριζάρι' ή το 'λιζάρι'.
- Τρώγεται μετά την Ανάσταση το Μεγάλο Σάββατο.
- Καταναλώνεται ζεστή ή κρύα ή ως παξιμάδι και συνοδεύει διάφορα ροφήματα.
Πώς τη φτιάχνουμε;
Συνήθως η κάθε οικογένεια μαζεύεται και βοηθά στο φτιάξιμό τους, παίζοντας ο καθένας το ρόλο του. Η διαδικασία ξεκινά από την προηγούμενη μέρα με το τρίψιμο των τυριών, για να γίνει ο 'φουκός', που είναι η γέμιση. Νωρίς το πρωί της επομένης η διαδικασία συνεχίζεται. Μετά το ξύπνημα του 'φουκού', το να 'μπει', δηλαδή, στη γλώσσα των νοικοκυρών, ετοιμάζεται η ζύμη, γίνεται το πλάσιμο και περιμένουν για να φουσκώσουν οι φλαούνες. Οι νοικοκυρές τοποθετούν τις φλαούνες σε λαμαρίνες ή στους παραδοσιακούς τσέστους και τις παίρνουν στον παραδοσιακό ξυλόφουρνο για το φούρνισμα. Όταν ψηθούν και κρυώσουν μπορούμε να βάλουμε μερικές στην κατάψυξη, τυλιγμένες σε αλουμινόχαρτο ή μεμβράνη κουζίνας και όταν θέλουμε τις ξεπαγώνουμε και τις ζεσταίνουμε στο φούρνο και είναι σαν φρεσκοψημένες. Η κλασική φλαούνα περιέχει τυρί και χαλούμι,
όμως τα τελευταία χρόνια πολλοί δείχνουν ιδιαίτερη προτίμηση στην αναρή. Οι λόγοι είναι διάφοροι, όπως το ότι είναι πιο υγιεινή, αλλά και το ότι είναι λιγότερο χρονοβόρα η διαδικασία της προετοιμασίας της ζύμης.
Στη γλώσσα της γιαγιάς…
Αρχικά παρασκευάζεται ο "φουκός" (ή "φωκός" ή "φουτζιά" ή "σάρκα"). Τρίβεται το τυρί, το οποίο ανακατεύεται με αβγά και προζύμι, και προστίθεται λίγο σιμιγδάλι. Στο 'φουκό' προστίθενται διάφορα αρτύματα (π.χ. μαχλέπι, μαστίχα, δυόσμος και κανέλα) και κάποτε σταφίδες. Ο "φουκός" αφήνεται όλη τη νύχτα για να "μπει" (να φουσκώσει). Την επομένη, ετοιμάζεται η ζύμη για το φύλλο της φλαούνας, αφού το προζύμι έχει ανακινηθεί ("ανατζινηθεί") από την προηγούμενη νύχτα. Το φύλλο ανοίγεται σε μικρές πίτες, παραγεμίζεται με το "φουκόν" και οι άκρες της πίτας διπλώνονται στα πλευρά. Η φλαούνα αλείφεται με μείγμα κτυπημένου αβγού με σουσάμι προτού ψηθεί.
Πηγή: Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια. Επιμέλεια: Άντρου Παυλίδη, Λευκωσία (1984-1996).
Σχετικά
Ένα διάσημο απάχικο στο κέντρο μεταμορφώθηκε σε ένα υπέροχο μεζεδοπωλείο!
Ανοίγει απόψε τις πόρτες του, με νέο μενού και νέο χώρο
7 μαγαζιά βάζουν ξανά οφτό κλέφτικο στον φούρνο και μας περιμένουν
Τα τραπεζάκια βγαίνουν έξω και πάλι στις αυλές για νόστιμο κλέφτικο με παγωμένη μπίρα
Μια μοναδική γιορτή κρασιού, με 30 κυπριακά οινοποιεία
Ημέρα γνωριμίας με το κυπριακό κρασί στη Λεμεσό
Το πιο διάσημο οφτόν κλέφτικο της Λευκωσίας επιστρέφει
Τραπεζάκια έξω ξανά για ένα από τα δημοφιλέστερα μαγαζιά για το λατρεμένο κυπριακό πιάτο του καλοκαιριού, το οφτό
Δημοφιλές ιταλικό της Λευκωσίας πάει Πρωτάρα και μας περιμένει
Για άλλη μια φορά θα γευτούμε τα νόστιμα πιάτα του στα παράλια του νησιού
Πάμε για λαχταριστό οφτό στο ατμοσφαιρικό Στενό Δρομάκι
Σ' ένα κρυμμένο δρομάκι στο χωριό, θα βρεις ένα ταβερνάκι που σερβίρει οφτό κλέφτικο-μούρλια
Ο Κύκκος Σιηφτουρής βάζει (ξανά) οφτό κλέφτικο στον φούρνο
Αυθεντική, κυπριακή και παραδοσιακήσυνταγή για τους λάτρεις του οφτού, που ικανοποιεί και τους πιο απαιτητικούς ουρανίσκους
Viral βίντεο: Αυτός είναι ο σωστός τρόπος για να πλύνουμε τις φράουλες
Με δύο υλικά που έχουμε όλοι στο σπίτι
Παραδοσιακό Πάσχα στο υπέροχο οινοποιείο Οίνου Γη
Με πλούσιο παραδοσιακό μπουφέ και ζωντανή μουσική
Η Λευκωσία απολαμβάνει τσουρέκια Τερκενλή στη νέα άφιξη της πόλης!
Το νέο στέκι των coffee lovers, ανοίγει σήμερα τις πόρτες του
6 μαγαζιά για μαγειρίτσα και αβγολέμονη το βράδυ της Ανάστασης
Τα εστιατόρια που θα σερβίρουν το εκλεκτό έδεσμα και άλλες λιγουδιές μετά τα μεσάνυχτα το Μεγάλο Σάββατο
Δημοφιλές απάχικο στην πόλη, επιστρέφει ανανεωμένο!
Ετοιμάσου ξανά για κλέφτικο και μεζεδάκια κάτω από τους ευκάλυπτους